In Nederland is zorg en welzijn geregeld door vier wetten. Zorgvragers en hun mantelzorgers kunnen met deze vier wetten te maken krijgen: de Zorgverzekeringswet (Zvw), de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo), de Wet langdurige zorg (Wlz) en de Jeugdwet.

Bekijk de video met een korte uitleg over de vier wetten:

1. De Zorgverzekeringswet (Zvw)

Alle Nederlandse burgers hebben met de Zorgverzekeringswet te maken, iedereen is verplicht om een zorgverzekering af te sluiten. Hiermee heb je toegang tot basiszorg, zoals bezoek aan de huisarts, inzet van wijkverpleging en eerstelijnsverblijf. Is er wijkverpleging nodig, dat komt dat uit de Zvw. Ook zorg door de specialist ouderengeneeskunde en arts verstandelijke gehandicapten wordt sinds 2020 vergoed uit de basisverzekering. Er wordt geen eigen bijdrage gevraagd.

Mensen kunnen kiezen om naast een basisverzekering een aanvullende zorgverzekering af te sluiten. Deze aanvullende zorgverzekering vergoedt vaak ondersteuning van de mantelzorger, denk aan vervangende mantelzorg, begeleiding van een mantelzorgmakelaar of het volgen van mantelzorgcursussen.

Zorgkosten vallen voor een deel onder het eigen risico. In sommige gevallen worden kosten niet vergoed door de verzekering en moet er een eigen bijdrage betaald worden. In plaats van zorg in natura kan onder bepaalde voorwaarden deze zorg ook geleverd worden met een persoonsgebonden budget (Pgb).

Meer informatie over de zorgverzekeringswet vindt u op de website zorgwijzer.

2. Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo)

De Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) is bedoeld als aanvulling op wat je zelf kunt regelen of waar mensen in je omgeving je bij kunnen helpen. De Wmo regelt ondersteuning die niet medisch is, zoals huishoudelijke hulp, dagbesteding, woningaanpassingen. Iemand die een fysieke beperking heeft en zelfstandig woont, kan bijvoorbeeld hulp in de huishouding krijgen vanuit de Wmo. Dit kan aangevraagd worden bij de gemeente.

Vanuit de Wmo zijn er mogelijkheden voor ondersteuning, zowel gericht op de zorgvragers als op de mantelzorger. Denk aan dagopvang voor de zorgvrager en mantelzorgondersteuning door een maatschappelijk dienstverlener.

Voorzieningen uit de Wmo kunnen worden aangevraagd bij de gemeente. Er wordt een vaste eigen bijdrage gevraagd. Sommige voorzieningen zijn gratis. Het innen van de eigen bijdrage verloopt via het CAK. In plaats van zorg in natura kan onder bepaalde voorwaarden deze zorg ook geleverd worden met een persoonsgebonden budget (Pgb).

Meer informatie over de Wmo vindt u op de website van het CAK.
Voor vragen over Wmo en het aanvragen van voorzieningen in Amsterdam, kunt u terecht bij de Wmo-helpdesk van de gemeente Amsterdam.

3. Wet langdurige zorg (Wlz)

De Wet langdurige zorg (Wlz) regelt de zorg voor mensen die blijvend intensieve zorg nodig hebben. Bijvoorbeeld iemand met dementie die niet thuis kan blijven wonen, omdat het niet meer veilig is voor hem/haar om alleen thuis te zijn. In dat geval kan een aanvraag voor een indicatie voor de Wlz gedaan worden bij het Centrum Indicatiestelling Zorg (CIZ). En kan deze persoon in aanmerking komen voor beschermd wonen met intensieve dementiezorg. Het zorgkantoor regelt de zorg. Voor Amsterdam en Diemen is dit het zorgkantoor van Zilverenkruis in Zwolle.

Voor de Wlz wordt een eigen bijdrage gevraagd, die gebaseerd is op het inkomen. Het CAK berekent de hoogte van de eigen bijdrage en int deze. In plaats van zorg in natura kan deze zorg ook geleverd worden met een persoonsgebonden budget.

Vanuit de Wlz zijn er mogelijkheden voor logeeropvang om de mantelzorger te ontlasten. Dit is van toepassing als de zorgvrager een Wlz-indicatie heeft en thuis woont.

Meer informatie over de Wlz vindt u hier.

4. Jeugdwet

De Jeugdwet regelt de hulp aan kinderen onder de 18 jaar en hun ouders. Denk aan hulp bij opvoedingsproblemen en begeleiding bij een lichamelijke of verstandelijke beperking, of bij psychische problemen. Als een kind met een verstandelijke beperking naar een speciaal dagverblijf gaat, gaat dit via de Jeugdwet.

De gemeente is verantwoordelijk voor de jeugdhulp, maar geeft deze niet zelf. De hulp kan worden aangevraagd via de Ouder- en Kindteams of de huisarts. Er wordt geen eigen bijdrage gevraagd. In plaats van zorg in natura kan deze zorg ook geleverd worden met een persoonsgebonden budget.

Meer informatie over de Jeugdwet vindt u hier. Specifieke informatie over jeugdhulp in Amsterdam vindt u op de website van de gemeente.