Samenwonen en gevolgen voor de AOW
Als je besluit om te gaan inwonen bij degene voor wie je zorgt, of andersom, en een van de twee heeft AOW, dan hoeft dat geen financiële gevolgen te hebben, maar het kan wel. Dat hangt af van de situatie.

Er zijn 2 soorten AOW: een alleenstaande-AOW (ongehuwdenpensioen) en een gehuwden-AOW (gehuwdenpensioen) voor mensen met een gezamenlijk huishouden. Voor de AOW heb je een gezamenlijk huishouden als je beide regelmatig bijdraagt aan het huishouden, zowel financieel als in de zorg voor elkaar. Het bedrag voor alleenstaanden is hoger dan het bedrag voor gehuwden.

Ben je getrouwd of geregistreerd partner, en heb je een alleenstaanden-AOW, dan wijzigt je alleenstaanden-AOW in een ‘gehuwden-AOW’ als je gaat samenwonen.

Er geldt een speciale regeling voor kinderen die samenwonen met hun vader of moeder. Ben je AOW-gerechtigd, niet getrouwd en ga je samenwonen met je vader of moeder om voor hem of haar te zorgen? Dan hou je het ongehuwdenpensioen.

Woon je met iemand omdat je die persoon verzorgt? Of woon je met iemand die voor jouw zorgt? En ben je met die persoon niet getrouwd of geregistreerd partner? Dan wordt er gekeken of je al dan niet een gezamenlijk huishouden voert.

1. Heb je met 1 van de personen met wie je gaat samenwonen een gezamenlijke huishouding, dan heb je recht op een gehuwdenpensioen.
2. Heb je met 2 of meer personen een gezamenlijke huishouding, dan heb je recht op een ongehuwdenpensioen.
3. Heb je met niemand een gezamenlijke huishouding, dan heb je recht op een ongehuwdenpensioen.

Woon je met iemand omdat je die persoon verzorgt? Of woon je met iemand die voor jouw zorgt? Dan is er sprake van een verzorgingsrelatie en geldt het gehuwdenpensioen.

Op de website van de Sociale Verzekeringsbank (SVB) kun je precies checken op welke AOW je recht hebt in jouw situatie: Doe de check

Geeft wijzigingen altijd binnen 4 weken door aan de SVB.

AOW bij opname in een verpleeghuis
Ben je getrouwd of heb je een geregistreerd partnerschap en woont je partner voor lange tijd in een verpleeghuis? Dan houd je je  gehuwdenpensioen.
Je kunt wel voor een ongehuwdenpensioen kiezen. Dat lijkt voordeliger dan dat je een hogere AOW krijgt. Toch is kiezen voor het ongehuwdenpensioen in de meeste gevallen financieel niet aantrekkelijk. De eigen bijdrage voor de Wet langdurige zorg (Wlz) of de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) kan namelijk flink hoger worden. Zodoende kun je er onder de streep flink op achteruit gaan.

AOW en de tweewoningenregeling
Heb je een verzorgingsrelatie, maar heb je beide een eigen woning? Dan krijgt je een ongehuwdenpensioen als je allebei voldoet aan alle voorwaarden van de tweewoningenregel.

Samenwonen met een Anw-uitkering
Ontvang je een nabestaandenuitkering (Anw) en wil je gaan samenwonen, dan verlies je normaal gesproken je uitkering. Als het gaat om intensieve zorg dan houd je recht op Anw-uitkering. Deze Anw-uitkering is lager dan wanneer je alleen woont, want dan is de kostendelersnorm van toepassing. Met intensieve zorg wordt bedoeld dat iemand niet zelf een eigen huishouding kan voeren.

Gaat het om een tijdelijk situatie,  korter dan 6 maanden, dan is er geen sprake van een zorgrelatie. Je Anw-uitkering wordt dan niet verlaagd.

Kostendelersnorm bij bijstand en toeslagen
Als je een uitkering hebt en de woning deelt met meer volwassenen (27 jaar en ouder), dan geldt de kostendelersnorm. Hoe meer personen van 21 jaar of ouder in je woning, hoe lager je uitkering. De reden hiervoor is dat je de woonkosten kunt delen. Inwonende kinderen van 27 jaar of ouder worden dus ook gezien als medebewoner waarmee je de woonkosten kunt delen. De relatie met de andere bewoners, maakt voor de kostendelersnorm niet uit.

De kostendelersnorm geldt voor de volgende uitkeringen:

• Anw
• Participatiewet (voorheen Wet Werk en Bijstand), bijstandsuitkering
• Uitkering oudere werklozen (IOAW, IOW, IOAZ)
• Aanvullende Inkomens Ouderen (AIO-aanvulling)
• Toeslagenwet: de wet die het inkomen aanvult tot het sociaal minimum van personen met een WW, ZW, WIA, WAO, Wajong, WAZ, Wazo of IOW

Ontvang je een van deze uitkeringen en ga je samenwonen met andere volwassenen van 27 jaar of ouder, dan heeft dat gevolgen voor de hoogte van je uitkering. Hierop is geen uitzondering als je voor iemand zorgt. Dit wordt om die reden ook wel ‘mantelzorgboete’ genoemd.

Huurtoeslag
Ga je samenwonen in een sociale huurwoning en ontvang je huurtoeslag, dan telt het inkomen van je nieuwe huisgenoot mee. Vaak zal de huurtoeslag lager worden. Er zijn uitzonderingen voor mensen die wonen in een aangepaste woning en voor mensen met een Wlz-indicatie.

Andere gevolgen als je gaat samenwonen
– Heeft de verzorgde huishoudelijke hulp via de Wmo en trek jij als gezonde volwassene in de woning, dan vervalt mogelijk het recht op de hulp.
– Als je samenwoont en de hoofdhuurder overlijdt, heeft de achterblijver niet automatisch het recht om in de huurwoning te blijven wonen.
Hier vind je daar meer informatie over.