Het hebben van zorgtaken voor jongeren is van invloed op de kwaliteit van hun leven, dat blijkt uit nieuw SCP-onderzoek dat op 7 december 2023 is verschenen. In het rapport Meer meedoen is niet per se goed voor jongeren laat het SCP zien wat de gevolgen zijn voor het welzijn van jongeren die intensief mantelzorgen. En wat de overheid en gemeenten kunnen doen om jonge mantelzorgers beter te ondersteunen, met meer zicht op de grenzen van mantelzorg door jongeren. Dit schrijven Simone de Roos en Alice de Boer, wetenschappelijk medewerkers bij het SCP.

Eén op de vier jongeren in Nederland mantelzorgt voor een ziek familielid of een naaste. Jonge mantelzorgers zijn kinderen en jongeren tot 25 jaar die opgroeien met zorg. Omdat ze bijvoorbeeld een broer of zus hebben met een chronische ziekte of beperking, een vader of moeder met een psychische ziekte of ernstige verslaving, of een opa of oma die intensieve zorg nodig heeft en in de directe omgeving van het gezin woont. De zorgsituatie kan van invloed zijn op de ontwikkeling van het kind en leiden tot overbelasting en psychische problemen.

Een beetje mantelzorg is oké
Mantelzorg is niet altijd nadelig, een beetje mantelzorg is zelfs oké. Als je gemiddeld minder dan 4 uur per week mantelzorgt is er sprake van niet-intensieve mantelzorg. Dit is ongeveer 17% van de jonge mantelzorgers. Deze niet-intensieve helpers geven vaak aan dat zij het gevoel hebben een positieve bijdrage te leveren aan de samenleving. Zij voelen zich even gelukkig en tevreden met hun leven als jongeren die geen jonge mantelzorger zijn.

De jongeren die echter intensief mantelzorgen, dus meer dan 4 uur per week (10 procent van alle jongeren, ongeveer 200.000 mensen), hebben het zwaarder. Zij ervaren meer stress, tijdsdruk en een lager welbevinden. Meer dan de helft van hen zegt minder vrije tijd te hebben door het mantelzorgen.

Hoort mantelzorg erbij voor jongeren?
Het onderzoek laat zien dat er vooral nadelen zitten aan intensieve jonge mantelzorg. Door de vergrijzing en het tekort aan zorgpersoneel neemt de vraag naar mantelzorgers toe, dus ook bij jongeren. Maar hoeveel kunnen we van jonge mantelzorgers vragen? De vraag die daarbij naar voren komt is of we intensieve mantelzorg door jongeren gewoon vinden. Wat kan de overheid doen om problemen bij jongeren te voorkomen? Allereerst moeten jonge mantelzorgers goed worden ondersteund door gemeenten en werkgevers. Ook helpt de maatschappelijke discussie over dit thema door scherp te zijn over wat wel en niet van jongeren kan worden verwacht, schrijven Simone de Roos en Alice de Boer.

Wil je meer weten? Lees hier het volledige nieuwsbericht. Click hier voor het SCP-onderzoek.