De vergrijzing neemt toe, waardoor de vraag naar (ouderen)zorg stijgt en tegelijkertijd zijn er de komende jaren steeds minder mensen beschikbaar die kunnen mantelzorgen. De boodschap van de minister is: wacht niet tot de overheid alles voor je regelt, maar trek je eigen plan. Ook worden er stevige bezuinigingen voorgesteld.
Schrap de financiering voor dagbesteding van ouderen en huishoudelijke hulp. Minister Helder (van Langdurige zorg en Sport) stuurde maandag een plan naar de Tweede Kamer, waarin stevige bezuinigingsmaatregelen worden voorgesteld. Die plannen kunnen in de volgende kabinetsperiode aan de orde komen.
Het rapport dat maandag naar de Tweede Kamer ging, heet: Niets doen is geen optie. Als het huidige beleid niet wijzigt, dan komt de (ouderen)zorg enorm in de knel. Het aantal ouderen groeit de komende jaren harder dan het aantal mensen dat zorg kan leveren aan ouderen met een zorgvraag. De onderliggende boodschap van het rapport is dan ook: de overheid kan niet alles opvangen, dus bereid je voor en maak je eigen plan.
Reactie van MantelzorgNL
De landelijke vereniging MantelzorgNL is zeer verbaasd over de plannen en de oproep van de minister, want mantelzorgers wachten niet op de overheid; mantelzorgers zijn al aan het zorgen. Esther Hendriks, bestuurder MantelzorgNL, zegt hierover: “Het is goed om te weten: mantelzorgers zijn gemiddeld al 7,5 jaar zelf aan het zorgen, voordat ze anderen om hulp vragen. En het zijn er 5 miljoen die nu al dag en nacht zorgen voor iemand. Ze wachten niet tot de overheid het oplost. Want als je iets snel leert als mantelzorger, dan is het dat je het vaak zelf moet doen.”
Daarnaast zet staatssecretaris Van Ooijen juist in op respijt zoals dagbesteding en logeerzorg zodat mantelzorgers even op adem kunnen komen. Beide plannen stroken dus niet met elkaar.
Door juist ondersteuning van mantelzorg, bijvoorbeeld dagbesteding en huishoudelijk hulp, in stand te houden voorkom je overbelasting en uiteindelijk ontsporing van mantelzorg. Doe je dit niet dan is opname in verpleeghuis vaak de enige mogelijkheid wat zorgkosten juist doet oplopen.
In het nog te plannen debat, waar deze plannen worden besproken, zal MantelzorgNL inbrengen waarom deze plannen echt niet kunnen en ook geen oplossing bieden voor het probleem van stijgende zorgkosten.
De feiten
Het aantal 65-plussers neemt tot 2040 toe met 40%.
Het aantal 80-plussers verdubbelt bijna.
Door de vergrijzing neemt het aantal ouderen met een of meer chronische aandoeningen en/of dementie toe.
Als het beleid niet wijzigt, stijgt de vraag naar zorgverleners in de ouderzorg met circa 75% tussen 2020 en 2040.
In de toekomst zijn er minder mensen beschikbaar om te mantelzorgen.
De plannen
De nieuwe norm van de overheid voor ouderenzorg wordt: thuis als het kan, zelf als het kan, digitaal als het kan.
De overheid wil inzetten op versterken van de sociale basis, meer inzetten op technologie en informele zorg (waar mantelzorg onder valt) en meer focus op passende zorg. Daarnaast wil de overheid dat ouderen meer verantwoordelijkheid op zich neemt. Er moeten dan ook maatregelen komen die de toegang tot de collectieve – door de overheid gefinancierde – zorg beperken. Het gaat hier bijvoorbeeld om dagbesteding en huishoudelijke hulp. Er wordt gekeken naar de inzet van passende zorg in de langdurige zorg: welke (be)handeling hebben nut.
Daarnaast moeten er versneld meer ouderenwoningen komen: van de 900.000 woningen die tot 2030 worden gebouwd, moet een derde geschikt zijn voor ouderen. Het gaat dan om gelijkvloerse woningen, maar ook om woonvormen en verpleeghuisplekken. Ook moeten er nieuwe woonconcepten voor ouderen en verpleegzorgconcepten worden ontwikkeld. Zorg en wonen moet meer gescheiden worden.
De plannen richten zich ook op: meer inzetten op het (versterken van) het netwerk van ouderen, inclusief vrijwilligers en particuliere organisaties. Kortom, de oudere moet meer een beroep gaan doen op zijn omgeving en op de gemeenschap. Dat moet ervoor zorgen dat het aantal zorgvragen minder wordt. Dat betekent automatisch meer druk op mantelzorgers. Die op hun beurt ook weer meer ondersteund moeten worden door de gemeenschap. Al ziet de minister ook wel in dat het versterken van de netwerken rondom ouderen maar een deel van de oplossing kan zijn.
Rapport: Niets doen is geen optie
Wie geïnteresseerd is, kan hier het rapport downloaden:
IBO ouderenzorg – Niets doen is geen optie